× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 1305  Nicolaas van Tolentino

Info afb.

Nicolaas van Tolentino oesa, Midden-Italië; kloosterling, priester & volkspredikant; † 1305.

Feest 7 juni (heiligverklaring) & 10 september.

Nicolaas werd rond 1245 geboren in het Italiaanse plaatsje Sant'Angelo in Pontano (bij Ancona). Op elfjarige leeftijd trad hij in bij de augustijner-eremieten in zijn eigen woonplaats. Hij werd priester gewijd door de heilige Benvenuto Scotivoli († ca 1282; feest 22 maart). Sindsdien werkte hij in zijn geboortestreek onvermoeibaar als volkspredikant en biechtvader. Vanaf 1275 vestigde hij zich definitief in de plaats Tolentino. Volgens zeggen bracht hij vele zondaars terug op de goede weg. Niemand scheen zich aan zijn charisma te kunnen onttrekken en dagelijks kwamen honderden mensen naar hem toe om hem te horen. Reeds bij zijn leven werd hij beschouwd als een groot heilige. Die overtuiging werd nog versterkt door de wonderen die hij verrichtte.
Zo wordt van hem verteld dat hij een gehangene weer tot het leven terugbracht.

Legende

Zo wordt van hem verteld, dat hij eens zo ziek was, dat zijn broeders vreesden voor zijn leven. De dokter werd erbij geroepen en die schreef voor dat de patiënt vlees moest eten. Maar dat weigerde Nicolaas, want dat paste niet bij zijn levenswijze: hij had eerbied voor alle leven. Tenslotte kwam de prior van het klooster met het bevel, dat hij vlees moest eten. Hierdoor geraakte Nicolaas in grote gewetensangst, liet de prior roepen en zei:
"Ik weet dat ik aan mijn overste in het klooster moet gehoorzamen. Dat heb ik immers destijds beloofd aan Jezus mijn Verlosser, aan zijn Allerheiligste Moeder en aan onze stichter Sint Augustinus. En ik heb erbij gezegd dat ik me daaraan zou houden tot aan mijn dood."
Zo kwam het dat de ziekenbroeder in gezelschap van de prior hem vlees kwam brengen. Omdat hij gehoorzaam wilde zijn, nam hij een heel klein hapje, proefde ervan en zei:
"Zo. Nu ben ik in ieder geval gehoorzaam geweest. Probeer mij nu verder niet tot de zonde van vraatzucht te verleiden, want ik wil me houden aan de raad van een nog veel betere dokter."
En inderdaad, binnen de kortste keren was hij weer beter. Dat kwam natuurlijk niet door dat beetje vlees, maar door de kundigheid van de hemelse Dokter.
Van Nicolaas wordt ook verteld, dat hij eens ziek was en dat hem een gebraden patrijs werd voorgezet. Ook nu gaf de prior van het klooster bevel, dat hij moest gehoorzamen en ervan nemen. Met een zucht maakte hij aanstalten te gehoorzamen, hief zijn ogen ten hemel, maakte het kruisteken en reikte naar het gebraden patrijsje. Maar zie, op dat moment kwam de patrijs weer tot leven en vloog gezond en wel weg.

Tussen 1305 en 1325 werden er van hem 301 wonderen officieel geregistreerd. Sommige doen sterk denken aan de wonderen van zijn beroemde naamgenoot van Myra uit de vierde eeuw († 350; feest 6 december).
Hij stierf te Tolentino op 10 september 1305.

Patronaten
Op zijn graf werd een basiliek gebouwd. De stroom pelgrims hield niet meer op en onverminderd duurden de wonderen voort. Op 7 juni 1446 werd hij heilig verklaard. Van de 16e t/m 18e eeuw was hij een van de meest vereerde heiligen in Europa en Amerika.
In 1926 werden zijn relieken bij toeval herontdekt tijdens werkzaamheden aan zijn basiliek. Tot op de dag van vandaag is het een druk bezocht pelgrimsoord.
In België is hij (mede-)patroon van de stad Antwerpen.
In Duitsland is hij medepatroon van de landstreek Beieren.
In Italië van de steden Genua, Rome, Tolentino en Venetië.
In Perú van de hoofdstad Lima.
In Spanje van de stad Córdova.
Hij is patroon van het dagelijks brood en van de vrijheid; van arme zielen, met name van de zielen in het vagevuur; en van christenen in doodsstrijd.
Daarnaast wordt zijn voorspraak ingeroepen tegen Engelse ziekte, koorts; tegen mond- en klauwzeer, sterfte onder het vee, en allerhande andere ziekten; tegen brand (in Eindhoven) en tegen een plotselinge dood.
In verband met zijn patronaten spelen gewijde broodjes rondom zijn feestdag een rol. Op 10 september delen de augustijnen te Eindhoven broodjes uit aan de zieken; hetzelfde gebruik wordt in stand gehouden door de pastoor van Wouwse Plantage. In Eindhoven is de devotie voor de bedevaart extra groot, omdat hier eens een brand werd gedoofd doordat een monnik gewijde broodjes in het vuur wierp.

Afbeelding
Hij wordt afgebeeld in augustijner habijt; crucifix en lelietak in de hand; ster op de borst (deze ster verscheen hem boven het altaar waar hij de mis las); met engelen die zingen; een overdadig weelderig uitgedoste vrouw aan zijn voeten vertrappend (zinnebeeld voor zijn verachting van het wereldse); met schotel waarop een patrijs; een of meer patrijzen in de hand (hij weigerde die tijdens een ziekte te eten); met het vagevuur in de buurt (patronaat); biddend voor de lijdende kerk; met zijn ceintuur zielen uit het vagevuur trekkend; met pijlen in de hand.


Bronnen
[BjL.1986; Bly.1986p:177; Bri.1953; Col.1725nr:48; Dz2.1896:551; Fre.1964p:218; Gri.1974p:328; Ha3.1839p:625; Lin.1999; OSA.1937verna155*; RR2»09.10; S& G.1992:18; S& S.1989p:473-475; VOs.1989p:95; Wns.1982p:21.148.178; Zur.1987fig:45; Dries van den Akker s.j./2007.09.04]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen