×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Info afb. |
Theodosius (ook Theodosios of Theodossios) de Cenobiarch (ook van Cappadocië, de Coenobiarch of de Grote), Palestina; stichter van de kloostergemeenschap; † 529.
Feest 11 januari.
Hij werd rond 423 geboren in het dorpje Mogariassos in Cappadocië (tegenwoordig Midden-Turkije). Van jongs af aan schijnt hij geboeid geweest te zijn door het ideaal van de kluizenaars, die hun leven in de eenzaamheid aan God toewijden. Toen hij verantwoordelijk was voor de Onze Lieve Vrouwekerk tussen Jeruzalem en Bethlehem (gebouwd op de plaats waar volgens de overlevering Maria moest rusten vanwege haar weeën), begon hij ernst te maken met zijn ideaal en ging op reis om met kluizenaars te spreken. Zo bezocht hij op zijn oriëntatietochten Sint Simon de Styliet (= pilaarheilige: † 459; feest 5 januari). Deze gaf hem zijn zegen en voorspelde hem een grote toekomst. Nu nam hij van daar een potje met wat houtskool mee. Op de plaats waar de houtskool uit zichzelf begon op te gloeien, besloot hij zich als kluizenaar te vestigen. Hij begon er een leven van boete en gebed.
Al gauw verzamelden zich volgelingen rond hem, van overal vandaan. Zo stichtte hij rond het jaar 455 het later naar hem genoemde Theodosiusklooster (nu: Deir-Dosi) in het gebergte van Juda. Hij liet dan ook voor elke taalgroep een aparte kapel bouwen, zodat God op hetzelfde moment lof gezongen werd in het Grieks, Armeens, Georgisch enz. Voor het overige hadden ze alles gemeenschappelijk: hun bezittingen, hun werktijden, hun maaltijden en zelfs hun vasten en onthouding.
De patriarch van Jeruzalem belastte hem vervolgens met de zorg voor alle monniken in Palestina, die in een gemeenschap bij elkaar leefden. Theodosius bleek niet alleen een voortreffelijk organisator, maar ook een aanstekelijk voorbeeld van kloosterlijke geest. Hij was vriendelijk en vol begrip en mededogen voor ieder die hem om raad vroeg. Hij ging voor in vasten, in nacht- en avondwakes en in gebed. De oude boeken zeggen dat er dag en nacht een gebed op zijn lippen was. Hij verrichtte wonderen, hield wilde dieren op afstand: kortom, hij was de muur om de gemeenschap, hij was het vuur in hun midden.
Tevergeefs stelde de keizer van Byzantium, Anastasius I, pogingen in het werk om hem voor goed geld in het kamp van de monofysieten te krijgen.
Maar Theodosius bestreed deze dwaalleer tezamen met zijn vriend Sint Sabas van Mar-Saba († 532; feest 5 december).
Tenslotte stierf hij in vrede, omringd door zijn monniken, 105 jaar oud. Zijn monniken begroeven hem in de kloosterkerk.
Verering & Cultuur
Hij wordt in de oosterse kerk beschouwd als grondlegger van het kloosterlijke gemeenschapsleven. Vandaar dat hij de eretitel draagt 'cenobi-arch' (= de eerste onder de cenobieten = monniken die in gemeenschap leven; dit in tegenstelling tot de kluizenaars die de eenzaamheid opzoeken).
Patronaten
Hij is patroon van vijlenmakers.
Afgebeeld
Hij wordt afgebeeld als kluizenaar met ketenen of een ijzeren ring om hals en armen; met een geldbuidel (omkoping door Anastasius I); doodshoofd (vasten en onthouding); met een neergeknielde dankbare moeder; aalmoezen schenkend; met een doodskist in zijn nabijheid; met een wateruurwerk.
© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen