×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Info afb. |
Eleutherius van Doornik, België; bisschop & martelaar; † 532.
Feest 20 februari & 1 juli (sterfdag?).
Hij was afkomstig uit Blandin, vlakbij Doornik, dat destijds de residentie was van de Frankische vorsten. Volgens de legende heetten zijn ouders Serenus en Blanda. Tegelijk met Medardus, de latere bisschop van Noyon († ca 545; feest 8 juni), kreeg hij zijn opleiding bij de bisschop van Vermand; daar zouden de twee vriendschap voor het leven hebben gesloten. Eenmaal priester gewijd, werd hij in 486 door paus Felix III († 492; f eest 1 maart) tot bisschop benoemd van zijn geboortestad. Hij preekte de christelijke godsdienst onder de Franken.
Legende
Over die periode wordt een levendige legende verteld. Eleutherius was de eenvoud zelve gebleven. In niets onderscheidde hij zich van de gewone mensen, zelfs niet in kleding. Zo kon het gebeuren dat een dochter van de heidense gouverneur verliefd op hem werd. Zij begaf zich naar Blandin waar Eleutherius woonde en maakte hem haar gevoelens duidelijk. Maar hij voelde zich in zijn eer aangetast en reageerde zo verontwaardigd dat zijn van schrik dood neerviel.
Zodra de gouverneur dit nieuws ter ore kwam, was hij diep onder de indruk van de machtige God die Eleutherius blijkbaar diende. Hij vroeg hem of hij haar weer uit de dood kon doen opstaan. In dat geval zou hij Eleutherius’ godsdienst aannemen. Eleutherius wekte de jonge vrouw weer tot leven, maar de gouverneur hield zich niet aan zijn gegeven woord. Daarop brak de ene ramp na de andere uit over Doornik, juist zoals destijds ten tijde van Mozes over Egypte. Omdat de bevolking vermoedde dat Eleutherius er iets mee te maken had en bang was voor zijn toverkrachten, zette men hem gevangen en diende men hem geselslagen toe.
Maar diezelfde nacht werd Eleutherius uit de gevangenis bevrijd door een engel. Dat was voor de gouverneur het zoveelste teken dat hij zich toch maar beter tot Eleutherius’ godsdienst kon bekeren. Hij ging hem zelf ophalen in Blandin, bracht hem met plechtig vertoon naar Doornik, en liet zich daar dopen. Dat moet geweest zijn op een 26e september rond het haar 496. Sindsdien vestigde de bisschop zijn zetel in Doornik zelf, en niet langer in Blandin.
Blinde
Ook wordt verteld dat in datzelfde jaar met Kerstmis een blinde bedelaar, Mantilius, de kerk kwam binnenschuifelen. Met zijn hand tastte hij langs de muren. Plotseling begon hij te roepen: “Heilige pastoor, help mij. Degene die mij altijd bij de hand leidde, is er vandoor gegaan. Nu heb ik niemand om mij bij u te brengen.” De omstanders wilden hem het zwijgen opleggen, maar Eleutherius herinnerde hen eraan dat Jezus in het evangelie iets soortgelijks was overkomen. Hij had destijds de blinde bij zich laten komen. Dat moest dus nu ook gebeuren. Hij tekende de blinde ogen met een kruisteken en Mantilius kon weer zien. Zo hoefde hij voortaan niet meer te leven van aalmoezen. De deur van de kerk waar hij steeds had zitten bedelen, heeft nog lange tijd naar hem Mantile geheten, adus de legende.
Op een dag werd hij bij het verlaten van de kerk omringd door een groep ketters. ‘Acefalen,’ zegt de legende; dat ligt echter niet zo voor de hand, daar zij vooral te vinden waren in de oosterse kerk.
‘Arianen,’ zeggen de geschiedkundigen.
Hoe dan ook, hij had bij herhaling getracht hen terug te brengen tot de ene schaapsstal, maar het was hem niet gelukt. Nu sloegen zij hem met een zwaard op het hoofd. Juist voor hij de laatste adem uitblies, kon hij nog om vergeving bidden voor zijn moordenaars.
Verering & Cultuur
In 897 en 1164 is er sprake van overbrenging van zijn relieken.
Patronaten
Hij is patroon van stad en bisdom Doornik. Zijn voorspraak wordt ingeroepen tegen koorts, bij grote droogte en bij aanhoudende regenval.
Afgebeeld
Hij wordt afgebeeld als bisschop (staf, mijter, tabberd) met een kelk in de hand.
© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen