× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 433  Johannes Cassianus

Info afb.

Johannes Cassianus, Marseille, Frankrijk; stichter & abt; † 433.

Feest 29 februari (oosterse kerken) & 23 juli & 12 augustus.

Monniksleven
Hij was afkomstig uit het oosten en trad - tezamen met zijn vriend Germanus - op ongeveer 18-jarige leeftijd toe tot de monniksgemeenschap van Bethlehem (ten tijde van Hiëronymus?). Rond 385 vertrok hij met Germanus naar de monniken in de Egyptische woestijn. Hij bracht er zo’n tien jaar door en onderging vooral de invloed van Evagrius van Pontus († 399). Halverwege de jaren negentig rees er een gigantisch conflict naar aanleiding van Origenes’ veroordeling († 254; zie 22 april). Een grote groep monniken zag in Origenes hun grote voorganger die - ook al was hij misschien in zijn theologie niet altijd juist geweest - zijn leven geheel in dienst had gesteld van Christus en het monniksleven. De heerszuchtige patriarch van Alexandrië, Theofilus, stond erop dat Origenes kortweg veroordeeld werd en bestempelde weifelende monniken als ketters. Hij wenste ze niet langer in Egypte te zien. Zo trokken Johannes Cassianus en Germanus in 399 naar Johannes Chrysostomus († 407; feest 13 september), de patriarch van Constantinopel en een bewonderaar van Origenes.

Constantinopel
Chrysostomus wijdde Germanus tot priester en Johannes Cassianus tot diaken.
Theofilus onderhield goede betrekkingen met het keizerlijke hof. Hij beschuldigde nu ook Johannes Chrysostomus van ketterij. Dat kwam de keizerin goed van pas. Chrysostomus had in zijn prediking vaak geen blad voor de mond genomen en haar gewezen op onchristelijk gedrag. Bovendien had Chrysostomus in de afgelopen tijd een aantal bisschoppen uit hun ambt ontslagen, omdat ze zich dik hadden late betalen voor hun geestelijk dienstwerk (simonie). Onder hen vrienden vaste gasten aan het hof. Het geharrewar leidde er uiteindelijk toe dat Johannes Chrysostomus in 403 door de zesendertig bisschoppen die aanwezig waren op de zogeheten Synode van de Eik  werd verbannen.
Deze synode werd zo genoemd, omdat ze werd gehouden op een landgoed in de buurt van Chalcedon met de naam ‘Drus’, het Griekse woord voor ‘eik’).
Johannes Cassianus en Germanus hadden intussen vriendschap gesloten met een jonge diaken uit Rome, Gregorius. Met hem trokken ze naar paus Innocentius I († 417; feest 28 juli) om daar de zaak van Chrysostomus te bepleiten. Klaarblijkelijk was Johannes Cassianus hun woordvoerder. Vermoedelijk ontving hij daar ook de priesterwijding. Hij bleef in Rome tot de dood van zijn vriend Germanus in 416. Op dat moment moet Cassianus zo’n vijftig jaar oud geweest zijn.

Marseille
Hij trok naar Gallië en vestigde zich in Marseille. Hij stond er aan de basis van twee kloosters: een vrouwenklooster gewijd aan de Heilige Verlosser en een mannenklooster, rond de rustplaats van St-Victor van Marseille († 287/8; feest 21 juli). Beide vestigingen waren verbonden met het beroemde kloostereiland Lérins. Naast een boek over het monniksleven in de Egyptische woestijn schreef hij een regel voor kloosterlingen die in het westen veel invloed heeft gehad. Met name door het feit dat Benedictus († 550; feest 11 juli) er later veel waardering voor had en inspiratie in vond.

Johannes Cassianus wordt wel beschouwd als de grondlegger van het Semi-Pelagianisme. Hij was het niet eens met de idee van predestinatie (voorbeschikking), zoals die door Augustinus († 430; feest 28 augustus) en Prosper van Aquitanië († 463; feest 25 juni) werd uitgewerkt. Hij er ging ervan uit dat bij de mens eerst de wil tot verlossing aanwezig moest zijn, wilde hij de verlangde genade kunnen ontvangen. Maar daarmee suggereerde hij dat niet alle initiatief bij God ligt, en dat alwat de mens doet een re-actie is op Gods genadig handelen.


Bronnen
[AAS:08.12»praetermissi; Adr.z.j./2p:191/2; Alt.1960p:323.452/4; Bdt.1925; Frm.2011; Hlw.1924; Rge.2002; Dries van den Akker s.j./2018.11.04]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen