Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022

Info afb.

Wenceslaus I (ook Vaclav of Wenzel) van Bohemen, Stará Boleslav, Tsjechië; vorst & martelaar; † 935.
Feest 4 maart (overbrenging relieken) & 28 september.

Hij was een zoon van hertog Wladislaus (of Wratislaw) van Bohemen († 921) en hertogin Drahormira († 936) en moet geboren zijn rond het jaar 907. Van zijn oma, Ludmilla († 921; feest 16 september), kreeg hij een gedegen christelijke opvoeding. Zijn vader stierf toen de jongen dertien was. Moeder kwam in aanmerking om voor hem het voogdijschap uit te oefenen. Ook zij was het christelijk geloof toegedaan, maar intussen vervuld van een diepe haat jegens haar schoonmoeder. Werd die haat ook ingegeven door het feit dat zij door haar man gepasseerd was voor de opvoeding van haar zoon en dat deze was toevertrouwd aan diens moeder, haar schoonmoeder?

Hoe dan ook, zodra Wenceslaus zijn vader opvolgde, 921, werd oma Ludmilla op last van Drahomira gewurgd en uit de weg geruimd. Dat was het sein voor Wenceslaus om zelf de touwtjes in handen te nemen, 922. Hij stuurde zijn moeder in ballingschap en haalde christelijke geloofsverkondigers en relieken van heiligen binnen om het volk vertrouwd te maken met de christelijke waarden en levenswijze.
Hij staat te boek als een milde vorst die uit was op gerechtigheid en vrede. Hij had een bijzondere devotie tot de eucharistie. Naar het schijnt kweekte hijzelf de tarwe en de druiven waaruit hij hoogstpersoonlijk de hosties bakte en de miswijn bereidde. Tijdens de offerande in de Heilige Mis bracht hij die gaven zelf naar voren naar het altaar om ze aan de priester te overhandigen.

Intussen was Drahomira in 925 uit haar ballingschap teruggekeerd en met alle vormen van eerbetoon weer binnengehaald. Rond haar verzamelden zich de elementen die zich niet konden vinden in de politieke keuzes van de jonge Wenceslaus. Zij schaarden zich onder Wenceslaus' jongere broer, Boleslav I, bijgenaamd Hrozny ('de Verschrikkelijke': † 970) die - in tegenstelling tot Wenceslaus - wel door zijn moeder was opgevoed. Hij had zich nooit bekend tot de christelijke godsdienst.

Politiek gesproken had de jonge Wenceslaus veel te stellen met de buurvolken: in het oosten de Slaven en de Saksers in het westen. Beide probeerden Bohemen onder hun invloedssfeer te krijgen. In 929 sloeg de Sakser Hendrik de Vogelaar († 936) een beleg voor Praag. Wenceslaus wenste het niet op een oorlog te laten aankomen. De prijs die hij daarvoor betaalde was dat hij schatplichtig werd aan Saksen, maar zijn zelfstandigheid mocht behouden.

In 935 werd hij - op last van zijn moeder - door zijn broer en diens trawanten vermoord, toen hij in de kerk de Mis bijwoonde.

---

"Good King Wenceslas" door Bing Crosby (vertaling op rijm door A. van den Akker)

...speel bestand af...

Good King Wenceslas looked out on the Feast of Stephen, When the snow lay round about, deep and crisp and even. Brightly shone the moon that night, though the frost was cruel, When a poor man came in sight, gathering winter fuel.	Wenceslaus de Goede keek Daags na Kerst naar buiten: sneeuw lag over heel die streek, ijs stond op de ruiten. Helder scheen die nacht de maan; vroor het dat het kraakte. Zag een arme die wat aan wintervoorraad raapte.
"Hither, page, and stand by me, if thou know'st it, telling, Yonder peasant, who is he? Where and what his dwelling?" "Sire, he lives a good league hence, underneath the mountain, Right against the forest fence, by Saint Agnes' fountain."	"Page, kom eens hier bij mij: wil je kennis tonen. Kijk, die boer daar: wie is hij? waar mag die wel wonen?" "Sire, waar verblijf die houdt?" Bij de bergenpassen op de grens van't verre woud aan Sint Agnes' plassen."
"Bring me flesh and bring me wine, bring me pine logs hither, Thou and I will see him dine, when we bear them thither." Page and monarch, forth they went, forth they went together, Through the rude wind's wild lament and the bitter weather.	"Breng me vlees en breng me wijn, hout om ons te warmen. Laat ons bij zijn maaltijd zijn wij gaan naar die arme!" En de koning ging gezwind met zijn knecht tezamen wijl zij door de barre wind moeizaam verder kwamen.
"Sire, the night is darker now, and the wind blows stronger, Fails my heart, I know not how; I can go no longer." "Mark my footsteps good my page, tread thou in them boldly, Thou shalt find the winter's rage freeze thy blood less coldly."	"Sire, ach die wind, die nacht maakt mij almaar banger. Oh, mijn hart! Oh, stop en wacht: heus, het gaat niet langer." "Tracht, mijn knecht, te lopen nou in mijn voetafdrukken vast, dan voel je minder kou in je bloed. Moet lukken!"
In his master's steps he trod, where the snow lay dinted; Heat was in the very sod which the saint had printed. Therefore, Christian men, be sure, wealth or rank possessing, Ye who now will bless the poor shall yourselves find blessing.	Volgde dus zijn meesters spoor waar hij goed op lette waarlijk warm de stap die vóór hem de heil'ge zette. Weet dus, o gij Christenmens, niet om geld verlegen: als u 't armen maakt naar wens vindt u zelf ook zegen.

---

Bronnen
[Kib.1990/8; LHH.2003; Wim.2002; Bart Funnekotter in NRC/2022.05.20; https://www.lyricsforchristmas.com/christmas-carols/good-king-wenceslas/; Dries van den Akker s.j./2022.05.23]

---