×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Info afb. |
Theodorus Studita (ook van het Studionklooster of Studites) osb.bas., Constantinopel, Klein-Azië; abt: † 826.
Feest 26 januari (overbrenging relieken) & 5 & † 11 & 12 november.
Hij moet rond 759 te Constantinopel geboren zijn. Reeds op jonge leeftijd trad hij - tezamen met zijn broer Jozef van Thessalonika († 832; feest 15 juli) - toe tot klooster Sakkudion bij Constantinopel dat door de familie van zijn moeder Theoctiste gesticht was. Daar volgde hij in 794 zijn beroemde oom, abt Plato († 814; feest 4 april), op. Hij was vooral bezorgd voor een goede kloosterlijke geest en had het zwaar te stellen met de iconoclasten (= 'beeldenbrekers').
Op het moment dat keizer Constantinus VI (780-796) zijn wettige echtgenote, Maria, verstootte ten gunste van een hofdame - en met deze laatste was Theodorus nog wel nauw verwant - verhief hij zijn stem. Maar de keizer accepteerde deze openbare vernedering niet en liet hem door twee potige paleisdienaren opzoeken en afranselden, tezamen met alle monniken die zijn standpunt zeiden te delen. Vervolgens werd de hele groep verbannen naar de Griekse stad Thessalonica. Het tij keerde niet lang daarna, toen keizerin-moeder Irene († 803; feest 09 augustus) zelf ingreep en haar onbekwame zoon persoonlijk afzette. Zij was het die de monniken terughaalde en in ere herstelde.
Intussen bleek het evenwel te gevaarlijk geworden in het onbeschermde klooster Sakkudion, want telkens was het doelwit van langstrekkende Saracenenbendes. Daarom kregen ze door de patriarch klooster Studikon binnen de muren van stad als verblijfplaats aangewezen. Aan dit klooster ontleent Theodorus dan ook zijn bijnaam Studita. In 802 werd keizerin-moeder Irene op haar beurt het slachtoffer van een paleisrevolutie; dus moesten de monniken weer vluchten. Maar nadat de nieuwe machthebber op zijn beurt in een of andere slag het leven had gelaten, konden ze weer terugkeren. Dat ging goed, totdat Leo de Armeniër (813-820) als keizer aantrad. Hij was een fervent voorstander van de iconoclasten. Hij onthief patriarch Niceforus († 828; feest 05 april) uit zijn functie (815) en stelde in diens plaats zijn opperstalmeester aan.
Ook Theodorus ontkwam niet en werd verbannen naar Mysië en daar onder huisarrest geplaatst. Het enige wat hij nu nog kon doen, was brieven schrijven. Dat deed hij tezamen met zijn leerling Nicolaas. Ze slaagden er zelfs in enige aanhangers van het iconoclasme tot inkeer te brengen. Dat kwam hun op forse lijfstraffen en drie jaar gevangenisstraf te staan, waarbij ze harteloos werden overgeleverd aan honger, dorst en kou. Het tij keerde, toen Leo werd opgevolgd door Michaël de Stotteraar (820-829). Deze riep Theodorus na zeven jaren van ontbering naar Constantinopel terug; overal waar hij kwam, werd hij als een held en heilige ingehaald. Maar bij aankomst bleek toch dat ook Michaël zich had aangesloten bij de iconoclasten. Nu trok Theodorus zich met zijn trouwe monniken alvast zelf maar terug op het eiland St-Tryfon.
Daar stierf hij. Achttien jaar na zijn dood werden zijn relieken overgebracht naar het Studionklooster in Constantinopel.
© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen