× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
De Beer als symbool

In de Germaanse en Keltische cultuur was de beer een heilig dier. Bij hen neemt de beer dezelfde plaats in als de leeuw in andere culturen: de koning der dieren. Het behoort bij de god Thor.

Vandaar dat een dapper krijger of een held de eretitel 'beer' kregen bij de oude Noord-Europese volken.
Omdat het in de lente uit zijn winterslaap tevoorschijn komt, wordt hij in verband gebracht met de maan, met ouderdom, dood en nieuw leven; met sterven en opstanding uit de doden.

Toen de christenen bevonden, dat het dier in de heidense wereld zo heilig was, werd het voor hen een symbool van afgodendom en kwade machten: hij gold als symbool sadisme, hebzucht, zinnelijkheid.

Er bestaan nogal wat vertellingen van heiligen die een beer wisten te temmen (zinnebeeld voor het overwinnen van het kwaad of de duivel):
Corbinianus van Freising,
Gallus-St-Gallen
,
Ghislain van St-Ghislain,
Humbert van Maroilles,
Jacobus van Tarantaise,
Maximinus van Trier,
Vaast van Arras
.

Het gevecht van David met de beer wordt de christenen later uitgelegd als het gevecht dat Christus moest leveren tegen het kwaad.

Toch staat de beer soms ook in een positief daglicht bij de christenen. Men dacht vroeger dat berenjongen volkomen vormeloos werden geboren. De moederberin likte net zo lang totdat zij de juiste vorm hadden. Zo stelde men zich de rol van het christendom voor jegens het heidendom...

Bij de oude Grieken behoorde beer toe aan Artemis (Diana), de godin van de maan en de jacht. Meisjes die aan haar werden toegewijd, werden dan ook berinnetjes genoemd (vgl. Ursula of Orsola resp. Latijn en Italiaans voor 'berin').

Bij de Indianen gold de beer als symbool van onverzettelijkheid, van bovennatuurlijke macht, van windhozen.

In de Chinese cultuur belichaamt de beer kracht. Bij de Japanners wijsheid, welwillendheid.

In de moderne tijd neemt de speelgoedbeer een belangrijke plaats in; hij symboliseert de behoefte aan liefkozing, tederheid, geknuffeld worden. Er bestaan op dit moment zelfs verenigingen van mensen die heel hun leven plaatsen in het teken van de (speelgoed-)beer!

© A. van den Akker s.j.